احکام مبطلات نماز

مُبْطِلات نماز

به چیزهایى که نماز را باطل مى کند،

 مبطلات نماز گفته مى شودو آنها عبارتند از:

1 ـ از بین رفتن یکى از شرایط در بین نماز.

2 ـ پـیـش آمـدن چـیـزى ـ

از روى عـمـد، سـهـو یـا نـاچـارى ـ کـه وضـو یـا غسل را باطل مى کند

3 ـ روى هم گذاشتن دست ها.

4 ـ آمین گفتن پس از حمد.

5 ـ روبر گرداندن از قبله ، از روى عمد یا فراموشى... 

به چیزهایى که نماز را باطل مى کند، مبطلات نماز گفته مى شودو آنها عبارتند از:

1 ـ از بین رفتن یکى از شرایط در بین نماز.

2 ـ پـیـش آمـدن چـیـزى ـ از روى عـمـد، سـهـو یـا نـاچـارى ـ کـه وضـو یـا غسل را باطل مى کند.

3 ـ روى هم گذاشتن دست ها.

4 ـ آمین گفتن پس از حمد.

5 ـ روبر گرداندن از قبله ، از روى عمد یا فراموشى .

6 ـ سخن گفتن از روى عمد، هر چند یک حرف باشد.

7 ـ خندیدن صدادار و عمدى .

8 ـ گریستن صدادار براى کارهاى دنیا و عمدى .

9 ـ بر هم زدن صورت نماز از روى عمد یا فراموشى .

10 ـ خوردن و آشامیدن .

11 ـ شـکّ کـردن در رکـعـت هـاى نـمـاز دو رکـعـتـى و سـه رکـعـتـى ، یـا در دو رکـعـت اوّل نمازهاى چهاررکعتى .

12 ـ کـم یـازیـاد کـردن ارکان نماز از روى عمد یا سهو، و همچنین کم یا زیاد کردن غیررکن ، از روى عمد.

احکام مبطلات نماز

بـا تـوجـّه بـه ایـن کـه بـررسى احکام هر کدام از این مبطلات به طور جداگانه در اینجا مقدور نیست ، تنها به احکام برخى از مبطلات مهمّ مى پردازیم :

الف ـ روبرگرداندن از قبله

اگـر از روى عـمـد هـمـه صـورت را بـه طـرف راسـت یـا چـپ قـبـله بـرگـردانـد، نـمـازش باطل است ، بلکه اگر از روى سهو هم صورت را به این مقدار بگرداند، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند و لازم نیست که نماز اوّل را تمام نماید، ولى اگر سر را کمى بگرداند به عمد باشد یا به اشتباه نمازش باطل نمى شود.(م 1131)

ب ـ سخن گفتن

1 ـ اگـر نـمـازگـزار از روى عـمـد کـلمـه اى بگوید که از آن ، قصد معنى کند اگر چه معنى هم نـداشـتـه بـاشـد و یـک حـرف هـم بـاشـد، نـمـازش ‍ بـاطـل اسـت .(قبل از م 1132)

2 ـ چـنـانـچـه از روى عمد دو حرف یا بیشتر بگوید، اگر قصد معنى هم نکند بنابراحتیاط واجب بـایـد نـمـاز را دوبـاره بـخـوانـد؛ ولى اگـر از روى سـهـو بـگـویـد؛ نـمـازش باطل نمى شود.(قبل از م 1132)

3 ـ سـرفـه کـردن و آروغ زدن و آه کـشـیـدن در نـمـاز اشـکـال نـدارد، ولى گـفـتـن آخ و آه و مـانـنـد ایـنـهـا که دو حرف است ، اگر عمدى باشد نماز را باطل مى کند.(م 1133)

4 ـ اگـر کـلمـه اى را بـه قـصـد ذکـر بگوید مثلا به قصد ذکر بگوید (الله اکبر) و در موقع گـفـتـن آن ، صـدا را بـلنـد کـنـد کـه چـیـزى را بـه دیـگـرى بـفـهـمـانـد، اشـکال ندارد ولى چنانچه به قصد این که چیزى به کسى بفهماندبگوید، اگر چه قصد ذکر هم داشته باشد، نماز باطل مى شود.(م 1134)

5 ـ در حال نماز، انسان نباید به دیگرى سلام کند و اگر دیگرى به او سلام کند، باید طورى جواب دهد که سلام مقدّم باشد مثلا" بگوید : (اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ) یا (سَلامٌ عَلَیْکُمْ) و نباید (عَلَیْکُمُ السَّلام ) بگوید. (م 1137)

6 ـ انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا" بگوید؛ و اگر از روى عمد یا از روى فراموشى ، جواب سلام را بقدرى طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست .(م 1138)

ج ـ خنده و گریه صدادار

1 ـ خـنـدیـدن صـدادار از روى سـهـو و هـمـچـنـیـن لبـخـنـد زدن ، نـمـاز را باطل نمى کند.

2 ـ اگـر بـراى جـلوگـیرى از صداى خنده حالش تغییر کند، مثلا" رنگش سرخ شود، چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود، بایدنمازش ‍ را دوباره بخواند.(م 1151)

3 ـ گـریـه بـدون صـدا بـراى کـار دنـیـا، نـمـاز را باطل نمى کند.

4 ـ گـریـسـتـن از تـرس خـدا یـا بـراى آخـرت ـ آهـسـتـه بـاشـد یـا بـلنـد ـ اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است .(م 1152)

د ـ بر هم زدن صورت نماز

1 ـ اگـر نـمـازگـزار کـارى کـنـد کـه صـورت نـمـاز را بـر هـم بـزنـد، مـثـل دسـت زدن و بـه هـوا پـریـدن و مـانـند این ها از روى عمد یا فراموشى ، کم باشد یا زیاد، نمازش باطل است .

2 ـ چـنـانـچـه کـارى کـه صـورت نـمـاز را بـه هـم نـمـى زنـد، انـجـام دهـد مثل اشاره کردن به دست اشکال ندارد.(قبل از مساءله 1152)

3 ـ اگـر در بـیـن نـمـاز بـه قـدرى سـاکـت بـمـانـد کـه نـگـویـنـد نـمـاز مـى خـوانـد، نـمـازش باطل است .(م 1152)

ه‍ ـ خوردن و آشامیدن

1 ـ اگـر نـمـازگـزار در نـمـاز طـورى بـخـورد یا بیاشامد که نگویند نماز مى خواند، نمازش باطل است .(م 1154)

2 ـ اگـر در بـیـن نـمـاز، غـذایـى را کـه لاى دنـدانـهـا مـانـده فـرو بـبـرد، نـمـازش بـاطـل نـمـى شـود. و اگـر قـنـد یـا شـکـر و مـانـنـد ایـنـهـا در دهـان مـانـده بـاشـد و در حال نماز کم کم آب شود و فرو رود، نمازش اشکال پیدا مى کند.(م 1155)

منبع "کتاب احکام اسلامی